Binnen de Nederlandse Opiumwet wordt uitgegaan van twee aparte lijsten met drugs. Op lijst 1 staan drugs met een ‘onaanvaardbaar risico’, zoals cocaïne, amfetamine, XTC, heroïne en LSD. In de volksmond ook wel ‘harddrugs’ genoemd. Op lijst 2 staat de hennepplant, waar hasj en wiet mee wordt gemaakt.
Daarnaast wordt in de wet onderscheid gemaakt tussen verschillende strafbare handelingen. Strafbaar met betrekking tot drugs zijn bezit, bereiding/productie, verkoop en export. Gebruik is dus niet strafbaar. In de Opiumwet zijn ook strafmaten opgenomen voor alle handelingen. Naast deze strafmaten vaardigen de procureurs-generaal van justitie ook nog richtlijnen uit waarin staat beschreven aan welke strafbare feiten de politie de meeste aandacht moet besteden. In Nederland is een gedoogbeleid in effect waarin het bezit van maximaal 5 gram cannabis & het telen van maximaal 5 hennepplanten voor eigen gebruik niet vervolgd kan worden. Het bezit en de verkoop van wietzaden is legaal.
Softdrugs over de grens
Het softdrugsbeleid in België en Duitsland is strenger dan in Nederland. Zo is naast gebruik en verkoop hier ook het bezit strafbaar. In België heeft men echter de laagste vervolgingsprioriteit aan het bezit voor persoonlijk gebruik. In Duitsland is een soortgelijke regel van kracht. Bezit voor eigen gebruik is weliswaar strafbaar, maar bij ‘onbeduidende hoeveelheden’ moeten de deelstaten afzien van vervolging, zo heeft het Grondwettelijk Hof verklaard. Iedere deelstaat heeft zelf bepaald wat onder onbeduidende hoeveelheden valt.
Verschillen met het buitenland
De Nederlandse Opiumwet is op verschillende gebieden anders dan die van andere landen. Een vergelijking is echter niet heel eenvoudig te maken, maar kan grofweg op drie belangrijke punten worden gemaakt.
1. Onderscheid in soorten drugs.
De Nederlandse Opiumwet maakt onderscheid tussen verschillende soorten drugs. In veel landen wordt het onderscheid tussen hard- en softdrugs niet gemaakt. De Nederlandse overheid ziet drugs als een verzamelnaam voor heel veel verschillende stoffen met allerlei eigenschappen en risico’s en vindt het dan ook onzin om deze allemaal als gelijk te beoordelen.
2. Is gebruik bij wet strafbaar?
In Nederland is dit niet het geval, net als bezit voor eigen gebruik. Hieronder valt 5 gram hasj of wiet, een halve gram harddrugs of één pil. De politie kan het echter wel in beslag nemen. Gebruikers worden dus niet snel vervolgd. In veel andere landen wordt dit onderscheid niet gemaakt en is gebruik wel strafbaar.
3. Worden verslaafden gestraft of behandeld?
In Nederland is hulpverlening aan verslaafden het belangrijkst. Straffen is geen oplossing, zo is de filosofie. Uiteraard is dit niet altijd het geval, bijvoorbeeld bij ernstige strafbare feiten. Toch is er altijd de mogelijkheid tot hulp. Bij lichte vergrijpen kan er een behandeling in plaats van straf worden opgelegd. Ook in het buitenland krijgt deze visie steeds meer steun.
Oriëntatiepunten voor straftoemeting & LOVS
via: de Rechtspraak (rechtspraak.nl)